Gebrek aan drinkwater dreigt woningbouw en bedrijven te raken

Waterbedrijven vrezen in de toekomst niet genoeg water te kunnen leveren voor nieuwe woningen en bedrijfspanden. Ze lopen aan tegen trage vergunningsprocedures en hebben te weinig geld om te investeren in nieuwe waterbronnen.

Dat zegt Vewin, de belangenvereniging voor waterbedrijven als Dunea, Vitens en Evides. Ook toezichthouder ILT trok hierover onlangs aan de bel. Zonder snelle actie kunnen onder meer in Twente, Groningen, West-Brabant en de provincie Utrecht al op korte termijn problemen ontstaan. Vanaf 2030 kan dat zelfs in het hele land.

Zo moest onlangs een nieuwbouwproject worden stilgelegd omdat er niet genoeg drinkwater beschikbaar was. En bedrijven die drinkwater nodig hebben voor hun processen, zoals voedselproducenten, moeten soms ook wachten voordat ze een aansluiting krijgen.

"We zien dat de vraag naar drinkwater groeit. Dit komt door een groeiende bevolking, een groeiende economie en meer toerisme", legt een woordvoerder van Vewin uit. "Daar komt bij dat er soms droge periodes zijn, waarin minder water beschikbaar is. Maar het aanbod van drinkwater groeit niet mee."

Vergunning krijgen duurt lang

Volgens de vereniging komt dit doordat de vergunningen die ze hebben aangevraagd, lang op zich laten wachten. En de vergunningen die de waterbedrijven al hebben, kunnen niet volledig worden benut. De provincies moeten deze verlenen, maar hebben daar veel tijd voor nodig.

Daar komt bij dat provincies ook moeten kijken naar andere belangen, bijvoorbeeld de landbouw, woningbouw of de natuur. Die belangen botsen nogal eens met drinkwaterwinning.

Ook speelt mee dat bronnen voor drinkwater vervuild raken door verontreiniging en dat waterbedrijven niet of nauwelijks winst mogen maken. Hierdoor houden ze minder geld over om te investeren in nieuwe projecten. De Tweede Kamer heeft wel onlangs een motie aangenomen om hier iets aan te doen.

Watervoorraad te klein voor nieuwbouwopgave

"Het kabinet wil 900.000 nieuwe woningen bouwen tot aan 2030. Maar als die allemaal nu zouden worden gebouwd, zijn er niet genoeg watervoorraden om alle huizen aan te sluiten", aldus Vewin.

Zo weigerde Dunea vorig jaar om de handtekening te zetten onder een plan voor 245.000 nieuwe huizen in Zuid-Holland. Het drinkwaterbedrijf twijfelde of het al die huizen wel van water zou kunnen voorzien.

Ook de ILT ziet het gebrek aan drinkwater als een serieuze bedreiging. "Het is al decennialang vanzelfsprekend dat er altijd goed drinkwater uit de kraan komt. Maar nu niet meer. Die vanzelfsprekendheid verdwijnt."

Drinkwaterbedrijven hebben een zorgplicht, wat betekent dat ze verplicht zijn altijd drinkwater te leveren. Maar de toezichthouder heeft het idee dat dit weinig prioriteit krijgt. "Dit is een steeds groter gevaar voor de leveringszekerheid van drinkwater", stelt de ILT, die erop wijst dat provincies in hun nieuwe bestuursakkoorden amper aandacht hebben voor dit probleem.

Waterwinning botst met natuur of woningbouw

Het zijn volgens ILT vooral de provincies die verantwoordelijkheid moeten nemen. Maar die lopen ook tegen problemen aan. Een voorbeeld hiervan is de regio Twente. Daar is extra grondwaterwinning nodig, maar het provinciebestuur durft het niet aan om het belang van extra drinkwater voorrang te geven boven mogelijke problemen met het verzakken van de grond of schade aan de natuur.

Het Interprovinciaal Overleg (IPO), een samenwerkingsverband van alle provincies, meldt in een reactie dat het inmiddels met betrokken partijen in overleg is om de problemen aan te pakken. Wel voegt het IPO eraan toe dat dit probleem de verantwoordelijkheid is van alle betrokken overheden en niet alleen van de provinciebesturen.

Verder pleit de organisatie voor het terugdringen van het gebruik, bijvoorbeeld door paal en perk te stellen aan het sproeien van tuinen.

bron: Nu.nl